Toyota bu hamleyi yaptığında bugünün hayalini kurmuş muydu bilmiyoruz. Fakat Japonlar bundan tam 30 yıl önce, insanların devasa arazi araçlarının daha kullanışlı yansımalarına ilgi duyabileceğini farketmiş. 1986 yılında şirket içinde başlayan girişimler, 1989 yılında RAV Four adı verilen ve Tokyo Otomobil Fuarı’nda gösterilen bir konseptle dışavurulmuş.
Konseptin içindeki motosiklet dikkatinizi çekti mi bilmiyoruz ama Toyota çalışanlarının küçük bir arazi aracı isteyenler için çizdiği model, her türlü maceraya gözü kapalı atılan bir kişiydi. Sonuçta bu konsept büyük ilgi gördü ve model üretim izni aldı. Toyota, konseptin adını küçük bir değişiklikle modele aktardı ve RAV4 doğmuş oldu.
1994 yılında satışa başlanan RAV4’ün adı, aslında Japon düz mantığının da göstergesiydi: Recreational Active Vehicle with 4-wheel drive, yani 4 tekerlekten çekişli eğlendirici etkinlik aracı. Pek duygusal değil ama marka için yeterince akılda kalıcı ve etkisi de bu zamana kadar kanıtlandı. İlk RAV4 nesli 3,70 metrelik boya ve 2,20 metrelik aks mesafesine sahip, 3 kapılı ve 4 koltuklu bir araçtı. Altyapısını Corolla’dan, yürüyen aksam elemanlarını Camry/Carina modellerinden, süspansiyon ve aktarma sistemleriniyse efsanevi Celica GT-Four’dan almıştı. 2,0 litrelik benzinli motoru o zamanlar için GTI seviyesini gösteren 129 HP güç ve 175 Nm tork üretiyordu. İsteyen 5 vitesli manuel isteyense 4 vitesli otomatik şanzımanı tercih edebiliyordu ama RAV4 adının hakkını vererek sadece 4 tekerlekten çekişle sunuluyordu. 1,2 tonun biraz altındaki boş ağırlığıyla bu aracın performans hissi bugün için bile oldukça iyi olmalı.
RAV4 büyük beğeni gördü ve beklenenin çok üzerinde talep aldı. Fakat eksiksiz bir araç değildi. Özellikle küçük boyutları nedeniyle yaşam alanı ve yükleme alanı eleştiri aldı. Daha doğrusu Toyota’nın hiç beklemediği bir müşteri kitlesi, çoluğu çocuğu ve köpeğiyle bayilere geldi ve RAV4 gibi bir eğlence aracının aileleri için yetersiz olduğundan şikayet etmeye başladı. Toyota’nın buna cevabı boyu 4,11 metreye ve aks mesafesi de 2,41 metreye uzatılmış 5 kapılı bir RAV4 versiyonu oldu. Yani bu anlamda RAV4 hayatına tıpkı Range Rover gibi başladı.
RAV4’ün popülerliliği artarken Toyota da arazi aracı satın alanlarla hiçbir ortak noktası olmayan bir müşteri kitlesinin de RAV4 ile ilgilendiğini farketti. Bu nedenle yelpaze geliştirildi ve farklı pazarlar için sadece önden çekişli RAV4 de üretildi. Hatta Kaliforniya emisyon yasalarına uyum için elektrikli bir RAV4 bile üretildi. Hem 3 hem de 5 kapılı karoserle üretilen bu versiyonun nikel metal pillerinin, 160 km’lik menzil için 4 saat şarj edilmesi gerekiyordu. Sonuçta ne kadar başarılı olursa olsun her modelin bir ticari ömrü vardır, ilk RAV4 nesli için bu ömür 2000’de son buldu.
İkinci nesil farklı kitlelerden gelecek talebe çok daha hazırlıklı bir modeldi. Hem 3 hem de 5 kapılı versiyonun boyutları belirgin şekilde büyümüş ve neredeyse tüm içeriği RAV4’e özel olacak şekilde elden geçirilmişti. Zira artık rekabet sözkonusuydu. Diğer üreticiler de Toyota’nın başarısından etkilenip binek araç bazlı arazi araçlarını piyasaya sürdü. 4 tekerlekten çekiş sistemi artık viskoz kavramaya sahipti ve bu sistem Lexus RX 300’den alınmıştı. Bunun dışında 5 vitesli otomatik şanzıman ya da 4 vitesli otomatik şanzıman seçimi korunmuştu.
1,8 litrelik baz motor yeni VVT-i değişken supap sistemiyle beğeni toplamıştı ve RAV4’te önden çekişle satılıyordu. Yeni geliştirilen 16 supaplı 2,0 litrelik benzinli motor da değişken supap zamanlama sistemiyle 150 HP güç ve 194 Nm tork üretiyordu. Dahası Avrupa’da yükselişe geçen dizel talebine uygun olarak RAV4 de 2,0 litrelik D-4D dizel motor sunmaya başladı. Asimetrik katlanabilen ve kızaklı arka koltuklarla iç mekan kullanışlılığı arttırıldı ve hatta koltuklar çıkartılıp alan tamamın yükleme için kullanılabilir hale geldi. 2006 yılı 3. nesil RAV4’ün geldiği yıl oldu.
RAV4’ün her nesil değişiminde boyutlarının büyümesi geleneği devam etti ama hala doz aşımı yoktu. 3 kapılı versiyon içinse aynı devamlılık sözkonusu olamadı. Bu versiyon kısa bir süre için ve sadece kimi pazarlarda satıldı. Aksi yönde 5 kapılı versiyonun uzun aks mesafeli versiyonu yine sınırlı sayıda pazar için ve 3 koltuk sırasıyla üretildi. RAV4’ün bu nesli şehirlileşme göstergelerine sahipti. Tasarım artık daha moderndi ve hatta bagaj kapağında asılı duran yedek lastik de bu nesille birlikte seçimlik hale geldi.
Bunun dışında yerden yükseklik artsa da elektrik destekli direksiyon gibi otomobil donanımları da RAV4’te kullanılmaya başlandı. Yeni monokok gövde selefine göre yüzde 76 daha yüksek burulma direncine sahipti, çift kollu arka bağlantılar tamamen yenilendi ve en önemlisi sürekli 4 tekerlekten çekiş sistemi yerini yarı zamanlı (ön tekerlekler patinaja düştüğünde gücün bir kısmını arka tekerleklere aktaran modern sistemlerin ilk örneklerinden bir tanesi) 4 tekerlekten çekiş sistemine bıraktı. Orta diferansiyeli kilitleyip 4 tekerlekten çekiş sistemini sürekli devreye almak mümkündü ama bu ancak düşük hızlarla sınırlı bir sunumdu.
İç mekan tasarımı modernleşme konusunda büyük bir adımdı. Bunun yanında otomobilin kullanışlılık özellikleri de çok gelişti. Motor seçenekleriyse gelişmekten öte abartılı bir yelpaze genişliğine ulaştı. 2,0 litrelik 4 silindirli motorla başlayan gam, 3,5 litrelik V6 motora kadar uzanıyordu. Hatta farklı pazarlar için farklı gereksinimler sonucunda 5 ya da 6 vitesli manuel şanzımanların yanında 4 ve 5 vitesli otomatik ve CVT şanzımanlar sunuluyordu. Bu nesil en güçlü rekabete sahip nesillerden bir tanesiydi. Sonuçta 4. nesil RAV4 2012’de tanıtıldı ve 2013’te satışa sunuldu.
Yeni RAV4 nesli bu sefer hedef dönüşümünü heybetli bir şekilde dışa vurdu. Boyu 23,5 cm uzayan araç, artık kompakt sınıfın sınırlarından taşmaya başladı. Bunun arkasında tüm pazarlar için tek RAV4 üretimi yatıyordu. Yani kimileri için uzun kimileri için kısa, kimileri için 3 kimileri için 5 kapılı RAV4 artık olmayacaktı. Otomobilin tasarımı da bu bağlamda her zevke uygun olacak şekilde ama daha önemlisi Toyota’nın küresel tasarım dilinin uyarlaması haline geldi. Bu RAV4 neslinin diğerlerinden en önemli farkı, hitabettiği kitlenin artık çok daha geniş olması. Bu neslin satışları ilk neslin 10 katına ulaşmıştı.
Otomobilin iç mekanındaki genel tasarım da dış tasarım gibi Toyota model stratejisine uymuştu. Alan genişliği ve kullanışlılık açısından da sınıf değiştirdiği hissediliyordu. Yürüyen aksam ise selefinden çok daha farklı bir yola girdi: Sadeleştirilen ürün gamında 2,0 litrelik ve 2,5 litrelik benzinli motorların yanında 2,0 litrelik ve 2,2 litrelik dizel motorlar sunuluyordu. Bunun yanında bu nesil ilk hibrit versiyonla seleflerinden ayrışıyordu. Hibrit versiyonda 4 tekerlekten çekiş sistemi arka akstaki elektrik motoru yardımıyla kullanılıyordu.
5 nesil yani güncel RAV4 nesli, yepyeni bir altyapı üzerinde yükseliyor ama motor seçeneklerini selefinden devralmış durumda. Hibrit ülkemizde satılan tek versiyon ve bu haliyle de sınıfında rakipsiz. Bu nesil müşteriye teslim edilen 10 milyonuncu RAV4’ü de bünyesinde barındırıyor. 2019 yılında RAV4 dünya genelinde sınıfının en çok satılan modeli olmanın yanında tüm modeller arasında da 4. olma başarısına ulaştı. O zaman bize düşen nice 10 milyonlara RAV4 demek.
