Otomobil pazarımız satış rakamlarının incelenirken insanı heyecanlandıracak özelliklere sahip değil. Neredeyse hiç sürpriz olmuyor ve son yıllarda iyice artan filo satışları da bilinen herhangi bir dogmanın asla değiştirilmemesini sağlıyor. Ama öyle ya da böyle bunlar bizim otomobil pazarımızla ilgili göstergeler, arada bir bakmakta fayda var.

Önce biraz genel bilgi. Artan vergiler ve finansman sınırlamaları sonucu pazar 2013’e göre yüzde 19’a yakın daralmış durumda. Tabii bu son 3 ayda biraz daha iyiye gidecektir. Firmaların ellerindeki stokları azaltma-satış adedini yükseltip daha şık bir tablo çizme arzusu ve yılbaşında vergi artışı söylentisiyle birlikte son 3 ay bolluk içinde geçecektir. Pazarda en önemli gerilemeyi motor hacmi 1600 cc ile 2000 cc arasında olan modeller yaşamış. En düşük gerilemeyi tahmin ettiğiniz gibi küçük hacimli motora sahip modeller değil tam tersine büyük hacimli motora sahip modeller görmüş. Yani lüks, tüketimi seven ve çevreyi kirleten modellerin satışı tam gaz devam ediyor. Satılan otomobillerin yüzde 62,5’i dizel motora sahip, benzini kendi üretip motorini ithal eden bir ülke için idealden biraz uzak bir tablo. Otomatik şanzıman oranıysa ilginç bir şekilde neredeyse yüzde 46’ya ulaşmış durumda. 9 ayda toplam 23 tane elektrikli otomobil satılmış. Üstelik bunların 3 tanesinin motor gücü 121 kW’nin yani 160 HP’nin üzerindeymiş. Genel bilgilerden özellere doğru seyredelim.

Mini sınıf

Mini sınıfın tek kazananı var o da Hyundai i10. Hyundai’nin yerli üretim küçüğünün satışı, pazarın yüzde 81’ini oluşturuyor. Aslında bu sınıfta Hyundai’den başkasının varlığından bahsetmek zor. Diğer üreticilerin iyileri 70-80 adet aralığında satış yapmış.

Küçük sınıf

Küçük sınıfta rekabet daha dolu dolu yaşanıyor. VW Polo ve Renault Clio birbirine yakın giderken artık pazardaki son günlerini yaşayan Hyundai i20 de final bereketiyle hemen arkalarından geliyor. Ford Fiesta ve Opel Corsa’nın kendi aralarında farklı bir rekabeti söz konusu fakat bu ikili zirveden bir hayli uzaklaşmış durumda. Bu sınıfın listesinde en ilginç veri, Dacia Sandero’nun, kendisiyle neredeyse aynı fiyat etiketine sahip olan Seat Ibiza’dan daha çok satılmış olması. Aynı fiyata prestiji ve kalitesi daha yüksek olan bir modelin tercih edilmemesi oldukça ilginç. Tabii bu noktada Dacia’nın arkasındaki Renault’nun verdiği güven hissinin de etkisi atlanmamalı.

Küçük sınıf sedan

Küçük sınıf sedanlarda mini sınıftaki sonucun daha hacimlisi yaşanıyor. Filo satışlarının çok yoğun olduğu bu sınıfta neredeyse alabilen herkes Renault Symbol’ü tercin etmiş de geri kalanlar da diğer modellere gitmiş gibi. PSA’nın 301 ve C-Elysee’sinden biri  Symbol’ü tahtından etmek bir yana dursun, ikisi birden Symbol’ün satışına erişememiş. Bu ikizlerden şu anda önde giden Peugeot 301 ama Citroen cephesinden yapılan açıklamaya göre son 3 ayda bu durum değişebilir. Çünkü Baylas Otomotiv Eylül ayını da içeren son 4 ayda ilk 8 aydaki kadar otomobil satmayı hedefliyor. Belki merak eden vardır, Skoda’nın bu sınıfa bolca kalite ve kullanışlılık getiren modeli Rapid henüz 1000 adetlik satışa bile ulaşamadı.

 

Kompakt Hatchback

Kompakt sınıf hatchbackler artık eskisinden daha çok ilgi görüyor ve Opel Astra ve VW Golf arasındaki mücadele de kızışıyor. Golf bu yıl şimdiye kadar birinciliği korudu ama eski şampiyon Astra bu ayla birlikte atak yaparak arayı iyice kapattı. Bu ikiliyi izleyen modellerse neredeyse yarıyarıya düşük satış adetlerine sahip. Bu modellerden en ilginci Seat Leon. BMW 1 Serisi ve Mercedes A Serisi arasındaki mücadelede şu anda önde giden yıldızlı model. Dizel motorun otomatik şanzımanla birleşmesi A Serisi’nin işe yaramış gibi görünüyor. Tabii aynı kombinasyona sahip olan Audi A3’ün rakiplerinden biraz daha geride kalması da ilginç.

 

Kompakt crossover

Kompakt sınıf hatchbacklerden ciddi anlamda müşteri çalan kompakt crossoverlarda Nissan Qashqai’ın hakimiyeti her an bitebilir. Qashqai, ikinci sıradaki Dacia Duster’ın nefesini ensesinde hissediyor. Bu ikiliyi açık ara farkla takip edenlerse sırasıyla Kia Sportage, VW Tiguan ve Hyundai ix35. Yani crossover müşterisi benzinli ve otomatik şanzımanlı modelleri kabullenmiş gibi görünüyor.

Kompakt sedan

Kompakt sınıf sedanlar pazarın kalbini oluşturuyor ve bu sınıfta Fiat Linea’nın karşısında Renault Fluence’ın sergilediği direnç gerçekten etkileyici. Fluence, başlangıç fiyatı kendinden 20 bin TL daha düşük olan rakibinin hemen ensesinde kalmaya devam ediyor. Bu ikilinin zirve savaşının ardından açık ara farkla ikinci dirsek noktasını Ford Focus, Toyota Corolla ve VW Jetta oluşturuyor. Buradaki eksik dikkatinizi çekti mi? Evet Opel Astra çok daha gerilerde, aslında dizel motor seçeneği olmayan Honda Civic’in bile arkasında. Bu arada Astra Sedan hatchback Astra’dan daha az satılmış.

Orta sınıf

Orta sınıfın birincisinden çok bahsetmeye gerek yok, yıllardır olduğu gibi yine VW Passat. Üstelik şu aralar bir de nesil değişikliği zamanı ve çoşkulu bir “bitiriyoruz” satışı söz konusu. Anlayacağınız zaten kazanan oyuncu farkı arttırıyor. Bu ilginç bir haber değil ama orta sınıfta da ilginç haberler var; Passat’ın hemen arkasından sınıfın en pahalıları olan BMW 3 Serisi ve Mercedes C Serisi geliyor. Bir sürpriz daha; bu ikiliden yeni olan C Serisi değil yaşlı 3 Serisi, hem de neredeyse 1 kat farkla önde. Bu sınıfta diğer modellerin satışları o kadar düşük ki alçak tavanlı bir Passat türevi olan VW CC neredeyse 4. sırayı kapmak üzere.

Orta-üst sınıf

Orta-üst sınıftaki en önemli rekabet 1,6 litrelik motorlarıyla da yenişemeyen BMW 5 Serisi ve Mercedes E Serisi arasında. E180’den önce 5 Serisi oldukça rahattı ama artık fark çok daha az. Tabii sınıfın hacmi düşük olduğu için yine de 5 Serisi’nin yaklaşık yüzde 30’luk bir dilimle önde olduğunu söyleyebiliriz. Audi A6 ise bu ikiliyi çok çok daha geriden takip ediyor.

Lüks sınıf

Mercedes orta ve orta-üst sınıfta geride kalmanın acısını lüks sınıfta çıkartıyor. Mercedes’in Türkiye ekibi biraz daha iyi çalışırsa, yıl sonunda en önemli rakipleri olan BMW 7 Serisi’nin satışlarını 10’a katlayabilir.

Lüks SUV

Büyük SUV’lar artık eskisi kadar popüler değil. Üstelik bu durumu 2,0 litrelik dizel motoruyla BMW X5 de değiştirememiş. satışlar hala düşük ve X5’in hemen arkasından en küçüğü 3,0 litre hacimli motorlarıyla Range Rover Sport’un geliyor oluşu da küçük hacimli motorun mucize yaratmadığının bir diğer göstergesi. Bundan daha ilginci ise Mercedes ML’in bu listede varlık gösterememesi.