Hepsi tekerlekli diye düşünmek büyük hata. Scania’nın yeni nesil kamyonları için yaptığı organizasyonda öğrendiklerimiz bunu doğruluyor. Bir otomobilin geliştirilmesi ortalama 4-5 yıl kadar sürüyor ama bunu 2 yılda bitiren üreticiler de yok değil. Scania ise yeni nesil kamyonları için 10 yıl çalışmış ve 2 milyar Euro’luk ar-ge çalışması yapmış. “Sonuçta kamyon, ne geliştirmişler ki?” diyenler için de birkaç ilginç bilgi var elimizde. O zaman kamyon kullanma aşkına pek de konforlu olmadığımız bir alana tekrar girmeye hazırız. Kimseyi hayal kırıklığına uğratmamak adına, eğer bir profesyonelseniz bu yazı size ancak komik gelecektir. Çünkü hayatında ikinci kez kamyon kullanmış bir kişinin genel geçer bilgilerinden oluşmaktadır.
Scania’nın yeni kamyon nesli. Burada halef-selef ilişkisinden bahsetmek biraz yanlış olabilir çünkü aslında değişim hem çok köklü hem de kimi unsurlar değişmeyecek kadar köklü. Örneğin şasi üzerinde çok fazla oyun alanı yok ama kupa, yani sürücünün içinde olduğu bölüm tamamen yeni. Aldığımız gayriresmi bilgiye göre, Türkiye’de açık bütçeyle satın alma yapacak olan bir nakliyecinin ilk iki tercihinden biri Scania olurmuş. Günümüzde özellikle uzun yol nakliyesi için kullanılan araçlar gitgide daha fazla tarz sahibi olmaya başladı ve Scania’nın yeni nesil ürünleri de bu trendi takip ediyor.
Biraz genel bir soru ama cevaplamaya çalışacağız. Öncelikle tasarım tıpkı otomobil tasarımlarındaki gibi marka kimliğinden kopmadan yenilik katacak şekilde elden geçirilmiş. LED gündüz farları, ön camın hemen altında yer alan ama sadece kimi versiyonlarda bulunan spotlar gibi detaylar ilgiyi hemen çekmesini sağlıyor. Bunun dışında tüm çizgileri biraz yumuşatılmış. Scania daha önceki neslin Streamline versiyonlarında da aerodinamik iyileştirmelerle yakıt tüketiminde gelişim elde etmişti ve bu nesilde bu bir adım daha ileri taşınmış. Laf aerodinamiden açılmışken, tavandaki rüzgarlığın yüksekliği artık elle ayarlanabiliyor, daha önce bunun için servis müdahalesi gerekiyormuş. Yakıt tüketimi yerini aldığı nesle göre yüzde 5 düşürülmüş. Otomobil dünyasında yüzde 5 küçük bir rakam ama kamyonda öyle değil. Scania’nın verdiği rakamlara göre ortalama bir kamyon yılda 150 bin km yol yapıyormuş ve bu da yıllık 2000 litreye varan yakıt tasarrufu anlamına geliyormuş. Size de onu litre başı 4 TL’den hesaplamak kalıyor. Bunun dışında ön aks 50 mm öne alınmış. Kocaman bir kamyon için küçük bir değişim gibi görünebilir ama bu sayede sert frenlemelerdeki dalma etkisi azaltılmış. Eklenen perde havayastığı piyasanın ilki imiş. Bu yeni güvenlik donanımı sayesinde özellikle yan yatmayla sonuçlanan kazalarda sürücünün güvenlik seviyesinin yükseldiğini düşünmek yanlış olmaz.
12,7 litrelik ve 16,4 litrelik iki motor söz konusu. İkisi de silindir başına 4 supaplı olan motorlardan küçük olan 13 litre olarak tanımlanıyor ve sıralı 6 silindirli yapısıyla çok geniş bir yelpazede hizmet veriyor. Şimdilik başlangıç seviyesini 410 HP güç ve 2150 Nm tork üreten versiyon yaparken yakın gelecekte 370 HP güç üreten bir versiyon daha yelpazeye eklenecek. Bu motorun diğer versiyonları sırasıyla 450 HP güç ve 2350 Nm tork, 500 HP güç ve 2550 Nm tork üretiyor. İkinci motor seçeneği 16 litre olarak tanımlanan V8. Öncelikle sesi küçük kardeşinden çok daha karizmatik ve güç seviyeleri de daha yukarı doğru gidiyor. Başlangıç seviyesi 520 HP güç ve 2700 Nm tork üretirken onu 580 HP güç ve 2950 Nm tork üreten versiyon takip ediyor. Tüm serinin en üstünde ise 730 HP güç ve 3500 Nm tork üreten V8 yer alıyor. Bu motorların tamamı maksimum torkunu 1000 d/d’da üretiyor. Bu motorların birlikte kullanıldığı şanzımanlar da elden geçirilmiş. 13 litrelik motorla en çok tercih edilen şanzıman olan Opticruise otomatikleştirilmiş manuel şanzıman yapılan yenilemeyle daha hızlı vites değiştirir hale gelmiş. Bunun için geleneksel senkromeç yerine şanzımanda bir şaft freni kullanılmış. Böylece bir üst vitese geçerken şanzımanla motorun hızının daha kesin şekilde uydurulmasıyla hem vites geçişi hızlandırılmış hem de turbo basıncı düzenlenerek bir üst viteste daha güçlü hızlanma sağlanmış.
Bizim kullandığımız örnek S olarak tanımlanan yeni kabine sahipti. Bunun dışında P, G ve R kabinler de varlığını sürdürüyor. S kabinin en önemli farkı zeminin tamamen düz olması. Kabinin iç yüksekliği 2 metreden biraz fazla. Anlayacağınız orta boylu bir yetişkin bırakın ayakta durmayı kabinde zıplayabilir bile. Yeni kokpit tasarımı etkileyici. Hatta beklediğimizden çok daha etkileyici. Malzeme kalitesi inanılmaz yüksek değil ama belki gruptan uzak kuzeni VW Polo kadar iyi. Dahası bizim kullandığımız gibi yüksek donanımlı versiyonlardaki detaylara gösterilen özen, şekilcilik ve kalite algısı gerçekten etkileyici. Bir uzun yol nakliyecisinin kaliteli iç kaplamaya ne ihtiyacı olur diye düşündüyseniz; bu aracın kullanıcıları kimi zaman 10 günlerini bu kabinde geçirmek zorunda kalıyor.
Gelelim asıl konuya. Öncelikle tekrar belirtmek isteriz ki Scania S500 bizim uzmanlık alanımızın çok dışında. Biz 5,2 metrelik pikapları büyük olarak nitelemeye alışığız, S500 ise bize göre küçük bir gezegen. Hal böyle olunca da ancak amatörce fikrimizi beyan etmekele yetineceğiz. Öncelikle aracın kullanımı belki gereğinden daha rahat. Bu kadar iri bir aracı kullanmak için herhangi bir kas gücü alt sınırı söz konusu değil. Tüm kontroller parmak ucuyla hareket ettirilebilecek kadar yumuşak ve hassas. Görüş açısı ileriye doğru çok geniş, büyük aynalar sayesinde arkada olup bitenlere de hakimsiniz ama ne yazık ki kabinin önündeki 1,5-2 metrelik alanı sadece küçük bir aynadan takip edebiliyorsunuz. S500 doğal olarak çok güçlü. Biz kullanırken arkasında kayar perdeli bir dorse ve 11 ton kadar yük vardı ama açıkçası bu kadar ağırlığın altında eziliyormuş gibi görünmüyordu. Tabii ki atak ya da hızlı bile olarak tanımlanacak bir hali yok ama kendinden emin bir tavrı var. Şanzımanın vites geçişleri oldukça iyi, hatta otomobillerde artık nesli tükenmekte olan tek kavramalı otomatikleştirilmiş manuel şanzımanlara göre çok daha rahat değişimler yapıyor.
İşi araç sürmek olanlar için yeni nesil Scania modellerinin çok iyi bir ikinci ev olacağı ortada. Tabii bu işin bir de finansal kısmı var ki bu bizim kesinlikle ahkam kesemeyeceğimiz bir konu. O yüzden haddimizi aşmayarak burada bırakmak en iyisi.
